1902: Εταιρεία «Ταμιευτήριον η Κυθραία»

της Ανθής Πέτσα-Σαββίδου στο Ελεύθερη Κυθρέα, τ. 103-104 (Γεν.-Αύγ. 2013), 38-49.

15 Αυγούστου. Μεγάλη θρησκευτική γιορτή, το μικρό Πάσχα της Χριστιανοσύνης. 15 Αυγούστου του 1902. Διπλά σημαδιακή ημέρα για τον κόσμο της Κυθρέας. Ιδρύουν οι Κυθρεώτες τη δική τους Εταιρεία, “Ταμιευτήριον η Κυθραία”.

Πετυχημένη η ονομασία του. Εταιρεία «Ταμιευτήριον η Κυθρέα». Η λέξη εταιρεία δηλώνει συλλογική προσπάθεια ενώ η λέξη Ταμιευτήριον (όχι τράπεζα, η οποία στο πίσω μέρος του μυαλού συνδέεται με εκμετάλλευση και τόκους) ενέχει την έννοια της συνετής διαχείρισης του οικογενειακού ταμείου τους. Για να αποταμιεύουν, να ακουμπούν με ασφάλεια τα περισσεύματα και τις οικονομίες τους, αποκούμπι και στήριγμά τους στις κακοχρονιές. Έγινε με την ίδρυση του ταμιευτηρίου η μεγάλη ανατροπή που θα έβαζε τέλος στην άγρια εκμετάλλευση του Kυθρεώτη από τους αδίστακτους τοκογλύφους, με τη δημιουργία δικιάς τους εταιρείας με μετοχικό κεφάλαιο.

Και καταφέρνουν έτσι να γλιτώσουν από τα χέρια των τοκογλύφων που απομυζούσαν τη σοδειά τους για να αποσβέσουν δάνειά τους που θέριευαν με τους δυσβάστακτους τόκους^. για να μπορέσουν να διατηρήσουν τη γη και την περιουσία τους ώστε να μην τη βγάζουν στο σφυρί για μερικές λίρες που δανείζονταν και που αυγάτιζαν και τους έπνιγαν. Τις λίγες καλοχρονιές της κυπριακής υπαίθρου ακολουθούν δυστυχώς περισσότερες κακοχρονιές με αποτέλεσμα οι φτωχοί χωρικοί να σηκώνουν τα χέρια ψηλά, αδύναμοι να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Ο εξαναγκασμός του γεωργού να πουλά στον δανειστή του την παραγωγή του σε τιμές της αρεσκείας του δανειστή τσακίζει τα γεωργικά νοικοκυριά. Την εποχή της συγκομιδής, όταν εβκάλλαν το μαξούλιν τους, ο πρώτος που θα εισέπραττε ήταν ο τοκογλύφος. ΄Επαιρνε μέρος από τη σοδειά: σιτάρι, σισάμι, βαμβάκι (κοκκόνι, ελιές, λάδι. Όταν επηγαίναν να λογαριαστούν ο δανειστής υπελόγιζε με βάση την τιμή που του εσύφφερεν. Τα έπιαννεν τα γεννήματα ο δανειστής τον χειμώνα λόγου χάριν, οι γεωργοί επηγαίναν να λογαριαστούν το καλοκαίρι. Τους έλεγε τότε, στον διακανονισμό επάνω, ο τοκογλύφος, «ε, τωρά η τιμή εν χαμηλή».  Ήθελε με κάθε τρόπο να τους φάει τον κόπο τους.

Βρίσκομαι στην οδό Αμμοχώστου 37 στη Παλιά Λευκωσία, στο προσωρινό Δημαρχείο Κυθρέας. Με δέος παίρνω από τα χέρια του Δημάρχου δρα Πέτρου Καρεκλά ένα κομμάτι της ιστορίας της Κυθρέας. Το Καθολικόν της Εταιρείας «Ταμιευτήριον Η Κυθραία». Η Magna Carta μας!

Το νέο απόκτημα του Δήμου Κυθρέας, ένα κομμάτι της πλούσιας πολυσχιδούς ιστορίας μας, μας φέρνει πιο κοντά στο παρελθόν της κωμόπολής μας και μας προκαλεί να το αποκρυπτογραφήσουμε. Να ζωντανέψουμε τους δραστήριους και προοδευτικούς εκείνους προγόνους μας που πήραν την πρωτοβουλία για την ίδρυσή του και τους μετόχους που το στήριξαν για να δραστηριοποιείται ως Συνεργατικό ως την ημέρα του ξεριζωμού και να υφίσταται μέχρι σήμερα κάτω από τη μεγάλη ομπρέλα του Συνεργατισμού.

Βαρύ, πολυσέλιδο, με χοντρό σκληρό μαύρο εξώφυλλο και κόκκινη ετικέττα στην οποία αναγράφεται με κεφαλαία ΚΑΘΟΛΙΚΟΝ. Και το δέος διαδέχεται η συγκίνηση και το έναυσμα για μια οδυνηρή διαδρομή. Βρέθηκα ξανά απέναντι από την Αστυνομία και το σπίτι του Πετράτζιη και μπροστά μου ανάμεσα στα σπίτια της Κλίτσας Χατζηδά και της Ελένης Τσικκά, αντικρύζω το οικοδόμημα με τα μαύρα κεφαλαία γράμματα στο μέτωπο της μικρής άσπρης σκεπαστής βεράντας του: Συνεργατικόν Ταμιευτήριον Κυθρέας. Και σε συνέχεια του γραφείου οι ψηλές αποθήκες με τις μεγάλες πόρτες αφού εκτός από τις καταθέσεις και τα δάνεια, προμήθευε τα μέλη του με λιπάσματα, σπόρους, πατατόσπορο, γεωργικά φάρμακα, εργαλεία κ.ά. Και παραδίπλα ένας μεγάλος καλαμιώνας. Και μπροστά, αραιά και πού, μερικές πικροδάφνες να ομορφαίνουν το τοπίο με τα ροζ λούλουδά τους.

Διασχίζω το γεφύρι πάνω από τον ποταμό και ανοίγω την πόρτα. Δεν υπάρχει στην πόρτα αναρτημένη καμμιά σημείωση που συνήθως ο υπεύθυνος του Ταμιευτηρίου τοποθετούσε πρόχειρα, ειδοποίηση για τους «πελάτες» του πως βρίσκεται μόνο για λίγο εκτός, ή ότι το ταμιευτήριο είναι κλειστό λόγω… τραπεζικής αργίας. Το Ταμιευτήριο δουλεύει κανονικά. Ο Αντωνάκης ο Λεμονοφίδης, με το χαμόγελο στα χείλη και το Καθολικό στο χέρι με υποδέχεται. Το ταξίδι κράτησε όσο μια λάμψη αστραπής… κλάσματα δευτερολέπτου.

Επανέρχομαι στην Αμμοχώστου 37… Για να εγκύψω πεισματικά στις σελίδες του Καθολικού, να το μελετήσω, να αποκρυπτογραφήσω τους μετόχους, να τους μνημονέψω. Ευανάγνωστα, καλλιγραφικά γράμματα.

“Σήμερον την 15^ην Αυγούστου του έτους 1902 οι μέτοχοι του Καταστατικού της Εταιρείας «Ταμιευτήριον η Κυθραία» ου η ίδρυσις εγένετο κατά την ρηθείσαν ημερομηνίαν, συνελθόντες εξελέξαμεν πενταμερή επιτροπείαν τους εξής κυρίους: Τον Χριστοφάκην Μηλίδην Ταμίαν, τον Κ. Ι. Πανταζήν γραμματέα, τον Κύριον Θ. Ιωαννίδην, τον Ν.Γ. Καττάμην και τον Πέτρον Χατζιλουκάν”.

Ακολουθούν τα ονόματα των 10 μετόχων που παρευρέθηκαν. Ανάμεσα στους 15 συγκεντρωθέντες και μία γυναίκα! Η Αθηνά Καλλή.

Άμ’ έπος άμ’ έργον! Μέσα σε 2 μήνες τα 15 άτομα της ιδρυτικής «συνεδρίας» έγιναν 55. Στις επόμενες δύο σελίδες ο γραμματέας παραθέτει Κατάλογο των ονομάτων των μετόχων του Καταστατικού της Εταιρείας «Ταμιευτήριον η Κυθραία» στον οποίο εμφανίζονται 55 μέτοχοι.

Διαβάζω και ξαναδιαβάζω τα ονόματα των 55 μετόχων. Λες και κρατώ στα χέρια μου ένα μακροσκελές σταυρόλεξο και προσπαθώ να βρω τη λύση του. Οριζοντίως και Καθέτως! Λες και μου δίνεται κλειδί για να ανοίξω το κλειστό κουτί της μνήμης^. ποιας όμως μνήμης; Της δικιάς μου; Πρέπει να πάω πίσω ένα αιώνα, ακόμα μια δεκαετία και ακόμα 1 χρόνο. Τρεις ίσως και τέσσερις γενεές πίσω!  Ίσως της γνώσης^. ποιας όμως γνώσης; Πολύ λίγα ονόματα μου είναι γνωστά. Είτε γιατί η οικογένειά τους συνεχίζει να υπάρχει μέχρι τις μέρες μας, είτε γιατί το όνομά τους έφτασε μέχρι σήμερα μέσα από τις πράξεις και τη στάση ζωής τους.

        Ο Θεμιστοκλής Ιωαννίδης         λαβείν      

1903 Φεβρουαρίου 17  Δι’ όσα κατέθηκε μέχρι σήμερον ως Ε.Κ. σελ.2   £3.14.0  

Όμως επώνυμοι ή ανώνυμοι πρέπει να φωτιστούν. Να αναβιώσουν. Για να τύχουν της αναγνώρισης που δικαιωματικά τους ανήκει. Εντοπίζω τα μη αναγνωρίσιμα άτομα. Ανασκαλίζω τα προσωπικά μου αρχεία, τις μανητοφωνημένες πληροφορίες που μέχρι σήμερα συνέλεξα, ξαναπαιδεύω τον νου μου, ρωτώ κάποιες από τις «πηγές» μου. Αρχίζει να λύεται το σταυρόλεξο. Αρχίζουν να συμπληρώνονται τα κενά. Εν μέρει μπορώ να πω πως τα κατάφερα! Μόνο στις περιπτώσεις των πολύ κοινότυπων ονομάτων δεν μπορώ να ρίξω φως, να πιαστώ και να ερευνήσω. Και είναι εδώ που ο κάθε Κυθρεώτης που μπορεί να βοηθήσει, παρακαλώ να το πράξει. Να βάλει τη γνώση του για να ολοκληρωθεί η προσπάθεια… Να συμπληρώσει τα κενά ή να αναιρέσει δική μου λανθασμένη πληροφορία ή τοποθέτηση. Όσοι πιστοί…

Ευανάγνωστα γράμματα στην ημερίδα του κάθε ενός μετόχου, αφού άλλωστε ο Γραμματέας είναι δάσκαλος (και μετέπειτα γιατρός). Το δούναι του μετόχου καθαρό, αφού κανένας, όπως τουλάχιστον καταδεικνύουν οι καταγραφές του γραμματέα, δεν δανείστηκε. Στο λαβείν καταγραμμένο το ποσόν που κατέθεσε ανάλογα με το πόσες μετοχές αγόρασε.

1. Θ. Ιωαννίδης (Θεμιστός Ιωαννίδης, πατέρας του Γιάγκου Θεμιστού).
2. Χριστοφάκης Μηλίδης (Πατέρας του ο Χατζημιλής από τη Χρυσίδα. Αδελφότεχνος του Χριστ. Σεβέρη από τη μητέρα του Μαριού. Κόρη του η Ελενίτσα Παύλου Παπακωνσταντίνου).
3. Χριστοφάκης Κολιός (για χρόνια κοινοτάρχης Αγίου Ανδρονίκου Κυθρέας, γιός του Γιαννή του Ττάττη, πατέρας του Κλινή).
4. Νικόλας Ιωάννου (Νικόλας Κολιός, αδελφός του υπ΄ αρ. 3 γιός του Γιαννή του Ττάττη, αδελφή του η υπ’ αρ. 11. Παππούς των Νίκου και Λουκά Ορφανίδη).
5. Πέτρος Χατζηλουκά (ο γνωστός πλούσιος γαιοκτήμονας Πετράτζιης Λουκαϊδης. Αδελφός των υπ’ αρ. 6,7 εξάδελφος της υπ’ αρ. 8, γαμπρός του υπ’ αρ. 9).
6. Ευανθία Χατζηλουκά (αδελφή του υπ’ αρ. 5 και 7, παντρεμένη με τον Στυλιανό Χατζηγεωργίου. Γιος της ο Γιώρκος ο Γραμματικός).
7. Χρυσταλλένη Χατζηλουκά (αδελφή των υπ’ αρ. 5 και 6. Δασκάλα. Παντρεμένη με τον Χρύσανθο Κωνσταντινίδη).
8. Χρυσταλλένη Αθανάση (Ξαδέλφη των υπ’ αρ. 5, 6, 7, κόρη του Αθανάση Παύλου (Χατζηλουκά), γυναίκα του Κύπρου Σάββα (Κυπρουδκιού) μητέρα του φαρμακοποιού Αιμίλιου Σαββίδη και της Μαρούλας Βασιλάκη Λαμπίρη).
9. Νικόλαος Γ. Καττάμης (μετέπειτα δήμαρχος Κυθρέας. Πενθερός του υπ’ αρ. 5, που ήταν παντρεμένος με την πρωτότοκη κόρη του Μαρίτσα).
10. Αντώνιος Χ. Φραγκούς (πατέρας της Μαρίτσας Χατζηδά, του Νικολάκη, του Χριστόδουλου και της Ελένης του Παύλου).
11. Ιουλία Ν. Κολιού (κόρη του Γιαννή του Ττάττη, γυναίκα του Κωστή Φραγκούδη, εγγονή της η Λίλη Θεοφανίδη).
12. Θεόδουλος Ζαχαρία (Θεολής άντρας της Στυλιανής, πατέρας της Κωνστάντας Στυλιανοπούλου).
13. Χατζηστυλιανός Χατζηγεωργίου (άντρας της υπ’ αρ. 6 από τη Χρυσίδα).
14. Ιωάννης Χατζηκωνστάντινου (άγνωστος ).
15. Χριστόδουλος Χατζηπαύλου (άγνωστος, υπ’ αρ. 83 στους εκλογικούς καταλόγους της ενορίας του Αγίου Ανδρονίκου του 1908 για την ανάδειξη Αρχεπισκόπου. Πιθανή συγγένεια με τον υπ’ αρ. 84 των ιδίων εκλογικών καταλόγων Χριστοφή Χατζηπαύλου και υπ’ αρ. 86 Χατζηαντώνη Χατζηπαύλου).
16. Παύλος Παπακωνσταντίνου (γιος του Παπακωνστάντινου Παπαπέτρου. Παντρεύτηκε την Ελενίτσα Μηλίδη. Πατέρας της Μηλίτσας Στυλιανίδη, Μαρούλας Προυσή και του Χριστόφορου Παπαδάκη)..
17. Κωνσταντίνος Ι. Πανταζής (δάσκαλος στο Αρρεναγωγείο Αγίου Ανδρονίκου και ύστερα γιατρός ωτορινολαρυγγολόγος με δική του κλινική στη Λευκωσία, ίσως ο αρχαιότερος γιατρός της Κυθρέας, αδελφός του Φώτιου Πανταζή [1867-1929] Συνταγματάρχη του Ελληνικού Στρατού και του υπ’ αρ. 18. Ο Γραμματέας του Ταμιευτηρίου).
18. Χατζιχριστόδουλος Ι. Πανταζής (αδελφός του υπ’ αρ. 17, ο Χάτζιος της Θεοτόκου. Κόρη του η Στυλλού που παντρεύτηκε τον Παναή Σαουρή. Εγγόνια του Χάτζιου η Άδα Νικολαΐδου, η Μαρούλλα Παφίτη και ο Τάκης της Θέλμας του Κουττουπή).
19. Χρίστος Βασιλείου Χατζηχριστοδούλου (άγνωστος).
20. Κωνστής Ι. Πογιατζιής (πατέρας του ο Πογιατζιής και μητέρα του η Ελένη Παπατσιαρτζιάζη. Κάτοικοι στη Θεοτόκου. Αδέλφια του ο Νικολάτζιης Φασουλλάς, η Χρυσταλλού Αρτεμίου, ο Κωστής ο Αμαξάρης (γυναίκα του η Αναστού) ο Αντώνης Βαφειάδης (το επάγγελμα του πατέρα του επί το ελληνικότερον), η Ευανθία του Γ. Κούσπου, η Μαριτσού του Ν. Πούπα και ο  Μιχάλης ο Κκελετζιής.
21. Χρίστος Συμεωνίδης (άγνωστος).
22. Χατζησοφοκλής Χατζηλιπέρτου (παππούς της Καλλισθένης Φραγκούδη και της Δέσποινας Ακαθιώτη).
23. Στυλλής Χατζηκωνσταντή Κούτσουρου (1872-1957, γενάρχης των Κουτσούρηδων. Γυναίκα του η Ελενίτσα Χατζησαουρή Πελεκάνου).
24. Γιάγκος Θεμιστοκλέους (Γιάγκος του Θεμιστό, αδελφός της Δέσποινας του Λεμονοφίδη. Πατέρας του υπ’ αρ. 1.).
25. Κωστής Χατζηαδάμου (πατέρας του Λούκα Αδαμίδη, του Παστού, του Αδάμου, του Αντρέα, του Βαρνάβα).
26. Παναγής Νικόλα (άγνωστος).
27. Παύλος Τοφορίδης (πατέρας των Σταύρου Χριστοφορίδη (Ζαχαροπλάστη), Χρίστου–Ουτή, Παυλάκη Χριστοφορίδη, Καλλιόπης, Χρυσταλλούς Κουννή, Ελλούς Γ. Φιλιππιδη).
28. Αθηνά Καλλή (μητέρα της Χρυσταλλένης, γυναίκας του Αντώνη Καττάμη, γιαγιά της Φροσούλλας Θάσου Σοφοκλέους).
29. Μιχαήλ Χατζη Ιακώβου (άγνωστος υπ’ αρ. 78 των εκλογικών καταλόγων του 1908 ενορίας Αγίας Μαρίνας).
30. Κωστής Λοΐζου (πατέρας του Αντρέα του Λόϊζου, παππούς των Κωστάκη Λοΐζου, Αγνής, Λένιας).
31. Παναγής Χ’Κυριάκου Λεμονοφάς και δύο θετοί (θετή κόρη του η Χατζημαρουλλού, γυναίκα του Πουλίκκα του Κολόβαττου. Παιδιά της: Αντρέας Μιχαηλίδης, ο οδοντίατρος Πανίκος Π. Μιχαηλίδη, η Δέσποινα και η Ηρώ).
32. Ελένη Π. Λεμονοφά (Γυναίκα του υπ’ αρ. 31).
33. Χατζηαθανάσης Κ. Ταλιαδώρος (ο γνωστός Χρυσιδιώτης Μακαρούνας, παππούς του Θάσου Σοφοκλέους, γιος της υπ’ αρ. 34 και αδελφός της υπ’ αρ. 35).
34. Χ΄’ Χρυσταλλού Κ. Ταλιαδώρου (μητέρα του υπ’ αρ. 33, κόρη του Χατζηαθανάση και της Μαριούς Μαλλουρή από Χρυσίδα).
35. Ελέγκω Κ. Ταλιαδώρου (μητέρα της Φωτεινής Πετρίδη, Δέσποινας Γ. Λουκαΐδη, κόρη της υπ’ αρ. 34 και αδελφή του υπ’ αρ. 33).
36. Χ’ Χαραλαμπής Χ΄ Χριστοδούλου (Άγνωστος).
37. Παύλος Ελευθερίου (πατέρας του Πέτρου, Μιχάλη, Ξενούς, Ανδρέα, παππούς της Στέλλας Κλ. Συμεωνίδη, Γιαννάκη Ελευθερίου).
38. Χ’ Πετρής Γιωργαλλή και Αθηνά (Χρυσιδιώτες. Πατέρας και κόρη. Παππούς του Μισιέλλη Πετρίδη. Η Αθηνά μητέρα του Αντωνάκη Ανθούλη και της Δώρας Ν. Ρούσου).
39. Γιάννης Χριστοδούλου (άγνωστος. Περιλαμβάνεται στους εκλογικούς καταλόγους του 1908 για την ανάδειξη Αρχιεπισκόπου της ενορίας Αγίας Μαρίνας με αρ. 102).
40. Μιχαήλ Οικονομίδης (από τη γνωστή οικογένεια του Γιάγκου του Κονόμου. Παντρεύτηκε στο Παλαίκυθρο τη Χ’ Θεορού. Κόρη τους η Ελένη Βαρνάβα Παπαναστασίου).
41. Γεώργιος Έλληνα (θείος του Παπαχριστόδουλου Έλληνα (Καμπίτη)).
42. Ελένη Νικόλα Νουσκά (Αδελφή του Νικόλα Χαρτζιώτη (Φλουρή), μητέρα της Χρυσής, γιαγιά της Ανθουλας και των Νίκου και Γιώργου Ανδρέου).
43. Γιάγκος Χαραλάμπους Στέρκος (Πατέρας του Χαμπουλλή – Χαράλαμπου (στην Αγγλία) του Γ. Μουξούρη και του Μυλλουρή).
44. Ελένη Χ’ Πετρή (άγνωστη).
45. Μιχαήλ Χ’ Κακουλλή (κάτοικος ενορίας Αγίας Μαρίνας. Εγγονός του ο Γιαννάκης Ιωαννίδης, πρώην Διευθυντής στην Τράπεζα Αναπτύξεως).
46. Εκκλησία Αγίου Ανδρονίκου.
47. Χ΄Δημήτρης Χ΄ Χριστοδούλου (γιος του Ττοουλή και της Χατζημαριούς Οικονομίδη. Γυναίκα του η Βασιλική Ιωσήφ Διάκου. Παιδιά τους η Μαρίτσα Χαράλαμπου Γεωργιάδη, ο Παντέλας, ο Φάκης, η Φραγκούλα Πέτρου Ελευθερίου.
48. Στυλιανή Θεοδότου (Λευκωσιάτισσα με πατέρα τον Κυθρεώτη Χριστ. Σεβέρη και μητέρα τη Μαρίτσα. Σύζυγος του βουλευτή Θ. Θεοδότου – εφημ. Ευαγόρας 19.5.1895).
49. Μαρία, Σόλων και Ευανθούλα Θεοδότου (παιδιά της υπ. αρ. 48).
50. Ευγένιος Ζαμπακίδης (Χρυσιδιώτης, ανύπαντρος πλούσιος γαιοκτήμονας. Αδελφός της Ζωής Σέρβου. Γιός του Χατζησάββα Ζαμπακίδη που κατοικουσε στον Αη Κασσιανό και διέσωσε κατά την παράδοση εκκλησιαστικές εικόνες από τους Τούρκους).
51. Αρτίν Μελικιάν (ο πλούσιος Αρμένης, γαιοκτήμονας στον οποίο ανήκαν τα σπίθκια του Χρυσαθθή στο Σαράγειο).
52. Εκκλησία Αγίου Γεωργίου.
53. Αγαυνή Σ. Πουτακιάν. Η σύζυγος του Αρμένη που ενοικίαζε κάποτε τα υποστατικά του μοναστηριού της Θεοτόκου πριν από τον Χρίστο και την Άννα Χριστίδη.
54. Χαράλαμπος Κυριακίδης (άγνωστος).
55. Κλεάνθης Χ΄ Κωνσταντίνου (άγνωστος).

Από τα δεδομένα που έχουμε στα χέρια μας μέσα από το «Καθολικόν» βρίσκουμε πως εκδόθηκαν αρχικά 133 μετοχές. Η αξία κάθε μετοχής £0.18.4 ½ (λίρες-σελίνια-γρόσια – εικοσάρα-δεκάρα). Δηλαδή η κάθε μετοχή ήταν αξίας 18 ½ σελίνια. Στο ταμείο στις 17 Φεβρουαρίου 1903 είχαν κατατεθεί £123.0.45 δηλαδή  123 λίρες και μισό σελίνι.

Περισσότερα στοιχεία για την πρωτοβουλία, τις διεργασίες για τη σύσταση της εταιρείας όπως και για τις δραστηριότητές της δεν είμαστε δυστυχώς, σε θέση, προς το παρόν, να γνωρίζουμε. Θα ήταν ευχής έργο αν είχαμε στα χέρια μας το καταστατικό της εταιρείας. Θα μπορούσαμε να μάθουμε πολλά.

Είναι η Εταιρεία «Ταμιευτήριον η Κυθρέα» ο πρόδρομος του «Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Κυθρέας»; Συνέχισε η πρώτη να εργάζεται μέχρι της ίδρυσης του Συνεργατικού, που όπως ξέρουμε ιδρύθηκε στις 24 Αυγούστου 1937 και στεγαζόταν αρχικά στο ισόγειο του σπιτιού της Ευαλλούς και του Μιχαλάτζιη στο Σαράγιο;

Όμως για το «Συνεργατικό Ταμιευτήριο Κυθρέας» θα επανέλθω… Σε εύθετο χρόνο και μόλις καταφέρω να εντοπίσω τα περιέργως «απωλεσθέντα» πολύτιμα για τους Κυθρεώτες έγγραφα που ο μακαριστός Γραμματέας του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Κυθρέας Αντώνης Λεμονοφίδης περιέσωσε και παρέδωσε στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, μεσούσης της εισβολής του 1974. Και που δυστυχώς σε αλλεπάλληλες επισκέψεις μου και αναζητήσεις μέσω των αρμοδίων δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε.

Χάριν της ιστορίας αναφέρουμε πως το 1990 ιδρύθηκε στην προσφυγιά Νέο Συνεργατικό Ταμιευτήριο που περιλάμβανε όλα τα χωριά της περιοχής Κυθρέας καί πως το 2004 αυτό συγχωνεύθηκε με τη Σ.Π.Ε. Στροβόλου.

Την ιστορία για την απαρχή της ζωής της εταιρείας «Ταμιευτήριον η Κυθραία» και την πορεία στα πρώτα-πρώτα βήματά της χρωστούμε στον Δήμο μας που κατάφερε, με συντονισμένες και σωστές ενέργειες, να «ελευθερώσει» και επανακτήσει το Καθολικόν της ίδρυσης της εταιρείας. Και στη ΣΠΕ Στροβόλου φυσικά που κάλυψε τη δαπάνη για την ανάκτησή του… Και στους δυο, εμείς οι Κυθρεώτες, εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας.

Διαβάστε ολόκληρο το δημοσίευμα εδώ: http://eleftheri-kythrea.com/images/Issues_pdf/103-104/103-104_Part6.pdf