ΣΩΜΑΤΕΙΟ “ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΘΡΕΑ”

Πρόεδρος: Ανθή Πέτσα Σαββίδου
Τομπάζη 46
1055 Λευκωσία

Ιστορία

Το σωματείο «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΘΡΕΑ» ιδρύθηκε το 1976, δύο χρόνια μετά την τουρκική εισβολή. Κύριος σκοπός της ίδρυσης του ήταν η διατήρηση ζωντανής και ακέραιας της μνήμης της τουρκοκρατούμενης κωμοπολής μας, που θα εξέτρεφε και θα κρατούσε ζωντανή τη φλόγα του πόθου της επιστροφής μας.

Σ’ όλα αυτά τα χρόνια της ζωής του το Σωματείο κράτησε μια εθνική και υγιή πολιτική γραμμή και κατεύθυνση. Κύριο μέλημα των μελών του είναι να παρακολουθούν την πορεία του εθνικού μας θέματος και να παίρνουν θέση για κάθε φάση του, θετική ή αρνητική, ανάλογα με τις εξελίξεις, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται στην επίλυση του Κυπριακού με βάση τις διεθνώς παραδεκτές πολιτικές και ηθικές αρχές, που διέπουν την πολιτική ζωή όλων των δημοκρατικών κρατών.

Οι κυριότερες δράσεις του Σωματείου «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΘΡΕΑ» όλα αυτά τα χρόνια της συνεχιζόμενης κατοχής είναι η έκδοση του ομώνυμου περιοδικού, τα θρησκευτικά μνημόσυνα, οι συνεστιάσεις, οι αντικατοχικές πορείες, βιβλιοπαρουσιάσεις, καθώς και εκδόσεις γύρω από τη γενέτειρα κωμόπολη.

Το περιοδικό «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΘΡΕΑ» είναι το εκφραστικό όργανο του προσφυγικού σωματείου. Aπό τις σελίδες των άνω των 100 εκδοθέντων τευχών του πέρασαν συνεργασίες εθνικού, ιστορικού, πολιτιστικού και λαογραφικού περιεχομένου, που ανήκαν και σε Κυθρεώτες και σε μη Κυθρεώτες, φίλους της Κυθρέας και του περιοδικού, και κάποτε και σε Ελλαδίτες. Το περιοδικό συντήρησε και συντηρεί στο μέτρο του δυνατού, την ιστορική, λαογραφική και πολιτιστική μνήμη της κατεχόμενης κωμόπολής μας.

Τα θρησκευτικά μνημόσυνα, που τελούνται ετήσια, είναι μνημόσυνα όσων μαχίμων ανδρών έπεσαν ηρωικά στα πεδία των μαχών κατά την τουρκική εισβολή το καλοκαίρι του 1974 ή συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν «έν ψυχρώ». Επίσης μνημονεύονται ανελλιπώς και οι άμαχοι που εκτελέστηκαν με ανάλογο τρόπο, καθώς και οι Κυθρεώτες που πέθαναν κατά τη διάρκεια των πικρών χρόνων της προσφυγιάς. Τα θρησκευτικά μνημόσυνα των νεκρών μας, πέρα από τη βοήθεια που προσφέρουν στην ανάπαυση των ψυχών τους, συντηρούν και τη δική μας μνήμη προς αυτούς, τους οποίους έχουμε το ηθικό χρέος να θυμόμαστε. Το πρώτο ετήσιο εθνικό μνημόσυνο των σφαγιασθέντων και πεσόντων της περιοχής Κυθρέας τελέστηκε στις 31.8.1975 στον ιερό ναό Ευαγγελιστρίας Παλουριώτισσας με ομιλητή τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων μ. Γεώργιο Τομπάζο.

Οι συνεστιάσεις γίνονται με συμμετοχή κυρίως Κυθρεωτών, αλλά και άλλων φίλων, και χαρίζουν σε όλους τη χαρά και την ευχαρίστηση από τη συνεύρεση και τη συνεστίαση πολλών συγχωριανών.

Τέλος οι πορείες που κάναμε (από την εκκλησία της Παναγίας Ευαγγελίστριας στην Παλουριώτισσα μέχρι το οδόφραγμα της Μιας Μηλιάς) είχαν εθνικό και συμβολικό χαρακτήρα: Θέλαμε να εκφράσουμε στη συμβολική μας εκδήλωση τον ασίγαστο πόθο μας για επιστροφή στη γενέθλια γη μας. Όλες οι πιο πάνω δράσεις συντήρησαν και συντηρούν μέχρι σήμερα τη νοσταλγία του γυρισμού μας στη γενέτειρα Κυθρέα.

Σημαντική από κάθε άποψη ήταν η έκδοση “Κυθρέας Κάτοπτρον. Πενήντα μελέτες για την κωμόπολη και την περιοχή Κυθρέας” του Χριστόδουλου Πέτσα σε επιμέλεια της θυγατέρας του, Ανθής Πέτσα Σαββίδου, που παρουσιάστηκε στην κατάμεστη Παλιά Αγορά Παλλουριώτισσας τον Οκτώβριο του 2022, καθώς και στο Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2024.